An impressive popular Festival of Naousa is the “Boules” Festival. Its origins are not clear. The tradition of this event survived despite the difficult living conditions of the local population. The preparations start in the beginning of each year and intensify near the Carnival Time. The happening is related to ancient Hellenic sacred rituals having the character of a popular calendar festival. Researchers rely the happening to ancient popular festivals related to the coming of the spring and new vegetation as a good wish for the coming year. It is probably that the original happening has been altered partially through the ages, so nowadays it can be attributed to the festival different interpretations. The dance of the initiates is mainly based on circular and processional patterns, and is rarely individual. The musical instruments used are the tambour and zournas. Participants are exclusively unmarried men waring masks.
The “Genitsari and Boules” club was founded in 1970 and aims to preserve the popular event of "Boules". Members of the Club were the citizens of the municipality of Naousa, involved to the event, who decided to give to this old custom a legal form, in order to preserve and promote the custom itself. To the successes of the Club can be count the revival of the event as a very famous Festival in Greece and abroad, to reproduce traditional costumes, to preserve and have in display authentic equipment and related artifacts, and to publish special researches and books.
The Club has also succeeded to acquire the historic pre-industrial building of the “Makis” sesame-oil watermill (1860), in the “Batania” district of Naousa (Perdikari Str.). The work for the maintenance, restoration and reuse of this modern monument is completed in cooperation with the Municipality of Naousa. The rehabilitation project is foreseeing the housing of the offices of the club and its dancing group, the storing and display of its collection of old costumes and the reconstruction of the pre-industrial sesame-processing workshop in the ground floor.
Address: 3, Μalamou Str., 59200 Νaousa/ Greece
Tel and Fax: 0030 23320 22671
Website: www.genitsari-boules.gr
E-mail: [email protected]
President of the club: G. Zachariadis
Opening hours: Visit to the museum is to be arranged with by the club committee.
Credits:
Alexandros Oikonomou, architect
Liana Stylianou, Headmistress of EEC Naousa
Olga Deligianni, Architect, Member em. of the Technical Chamber of Greece
Surces:
Valsamidis E., Boules of Naousa, Naousa 2004
Takis Baitsis, “ Yianitsari and Boules of Niaousta”, Thessaloniki 2001
On-line resources:
www.naoussa.gr
http://www.genitsari-boules.gr/el/foundation.htm
Διεύθυνση: Οδός Μαλάμου 3, Τ.Κ. 59200 Νάουσα
Tηλ. και Fax: 0030 23320 22671
Ιστοσελίδα: www.genitsari-boules.gr:
E-mail[email protected]
Πρόεδρος Συλλόγου: Γ. Ζαχαριάδης
Ώρες επίσκεψης: Η επίσκεψη των Συλλογών είναι δυνατή μετά από συνεννόηση με τους υπεύθυνους του Συλλόγου
Ένα εντυπωσιακό λαϊκό δρώμενο της αποκριάς στη Νάουσα είναι οι «Μπούλες». Οι απαρχές του χάνονται στο βάθος του χρόνου. Η παράδοση διέσωσε το δρώμενο παρά τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής. Οι προετοιμασίες για την τέλεσή του αρχίζουν από την αρχή του χρόνου και εντείνονται όσο πλησιάζουν οι Αποκριές. Συνδέεται με την ελληνική αρχαιότητα και τις αρχαιοελληνικές θρησκευτικές τελετές, πρόκειται δηλαδή για μια γιορτή λαϊκού εορτολογίου, μια ευχή για καλή χρονιά, που συνδέεται με την έλευση της άνοιξης και της νέας βλάστησης. Πιθανολογείται ότι το αρχικό δρώμενο δέχτηκε αλλαγές στη διάρκεια του χρόνου, ώστε σήμερα να του αποδίδονται διάφορες ερμηνείες.
Το δρώμενο υπηρετείται από αγάμους νέους άνδρες, προσωπιδοφόρους που αποτελούν τη συνοδεία μιας, επίσης, προσωπιδοφόρου, ανθοστόλιστης γυναικείας μορφής, την οποία υποδύεται άνδρας. Τα μέλη αφού ντυθούν το καθένα στο σπίτι του με ιδιαίτερη προσοχή από παλαιό ενδυτή, ξεκινούν αποχαιρετώντας με ξεχωριστό τρόπο τους δικούς τους, και εντάσσονται στον όμιλο.
Η συνοδεία των προσωπιδοφόρων αυτών νέων, επισκέπτεται το Δημαρχείο, όπου λαβαίνει χώρα εξαιρετικά ενδιαφέρον τελετουργικό. Τέλος, η συνοδεία παίρνει την άδεια από τον Δήμαρχο και ξεκινάει το περιτριγύρισμα της πόλης χορεύοντας πομπικά. Στα τριόδια και τις πλατειούλες έχουμε στάση του Ομίλου και χορούς. Οι χοροί είναι χοροί του πρώτου και τιμής ένεκεν πρώτοι στο κάθε τριόδι χορεύουν όσοι κατοικούν στην περιοχή. Τον όμιλο συνοδεύει ζυγιά μουσικών με νταούλι και ζουρνά. Τόσο ο ζουρνάς όσο και το νταούλι είναι ηχηρά όργανα που διεγείρουν τους νέους χορευτές και δυναμώνουν τα αισθήματα και την αντοχή τους. Τα μέτρα και οι χορευτικοί πόδες αναδεικνύουν τη σχέση που έχουν όλοι οι Ελληνικοί χοροί με τους αρχαιοελληνικούς χορούς, με μέτρα και πόδες, όπως ο δάκτυλος, ο ανάπαιστος, ο Παιονικός, ο επίτριτος και άλλοι, που χάνονται πίσω στους αιώνες.
Το δρώμενο περισώθηκε στις μέρες μας με το όνομα «Μπούλες». Αξιόλογη έρευνα έδειξε ότι το δρώμενο έχει σχέση με τα αρχαία δρώμενα της ενηλικίωσης και της εισόδου των νέων στη Βουλή. Η Βουλή στα Δωρικά προφέρεται Μπούλα. Ο αποτροπαϊκός χαρακτήρας του δρωμένου, η τέλεσή του την άνοιξη για το ξύπνημα της φύσης, η μασκοφορία, η ανθοστόλιστη γυναικεία μορφή παραπέμπουν στο αρχαίο θέατρο, σε Διονυσιακά δρώμενα και σε προδιονυσιακές τελετές της Θεάς Μητέρας.
Ο Σύλλογος «Γενίτσαροι και Μπούλες» ιδρύθηκε το 1970 και έχει ως κύριο σκοπό τη διάσωση της παράδοσης του δρώμενου «Μπούλες». Μέλη του Συλλόγου είναι πολίτες της Νάουσας που συμμετέχουν στο δρώμενο, οι οποίοι αποφάσισαν να δώσουν στη δράση αυτή νομική μορφή, ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση του εθίμου. Στις επιτυχίες του Συλλόγου ανήκουν η αναβίωση του εθίμου ως ένα από τα πιο σημαντικά δρώμενα της Αποκριάς στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, η αναπαραγωγή παραδοσιακών στολών, η διατήρηση και έκθεση αυθεντικών αντικειμένων που συνδέονται με το έθιμο και η δημοσίευση και έκδοση σχετικών ερευνών και εντύπων.
Ο Σύλλογος πέτυχε να εξαγοράσει το ιστορικό προβιομηχανικό κτίριο του σησαμόμυλου του «Μάκη» (1860), στη γειτονιά «Μπατάνια» της Νάουσας (Οδός Περδικάρη). Οι εργασίες για την συντήρηση και την αποκατάστασή του έχουν ολοκληρωθεί με τη συνεργασία του Δήμου Νάουσας. Το σχέδιο επανάχρησης του μνημείου προβλέπει την εγκατάσταση σ’ αυτό των γραφείων του Συλλόγου και της χορευτικής του ομάδας, την αποθήκευση και έκθεση των συλλογών παραδοσιακών φορεσιών και την αποκατάσταση και έκθεση στο ισόγειο του κτιρίου των προβιομηχανικών μηχανισμών άλεσης του σησαμόμυλου.
Συλλογή και σύνταξη στοιχείων:
Αλέξανδρος Οικονόμου, Αρχιτέκτων
Λιάνα Στυλιανού, Εκπαιδευτικός, Διευθύντρια ΚΠΕ Νάουσας
Όλγα Δεληγιάννη, Αρχιτέκτων, ομ. μέλος ΤΕΕ
Πηγές:
Βαλσαμίδης E., Οι Μπούλες της Νάουσας, Νάουσα 2004
Τάκης Μπάϊτσης, “ Γιανίτσαροι και Μπούλες της Νιάουστας”, Θεσσαλονίκη 2001
Πηγές Διαδικτύου:
www.naoussa.gr
http://www.genitsari-boules.gr/el/foundation.htm