Imathia is a region with outstanding ethnological and natural importance. Territories as the so-called Roumlouki (the land of the Greeks) have been meticulously studied and their local customs, popular music, dances and traditional costumes and houses researched. In many cities of the region impressive folklore festivals are taken place in the beginning of spring with the most important being “Boules” in the city of Naousa. The tradition of those festivals and the local (mostly private) collections of items of ethnological importance (in Naousa, Nisi, Meliki) built a local network.
Cultural and Educational Projects are carrying out by the two Environmental Educational Centers (EEC) of Imathia and Pella Regional Units (EEC of Naousa and EEC of Giannitsa). The EEC of Naousa is coordinating two national thematic school networks:  “Industrial Heritage” and “Agriculture and the environment”, aiming to enhance the important comparative advantages of the whole territory.
A special Network of Bird watching towers and Delta wetlands wildlife watching points is organized and functions with the responsibility of Axios  – Loudias – Aliakmonas Estuaries Management Authority (Nea Agathoupoli observation Post and Thematic Pavilliion, Environmental Park of Gallikos River).

An impressive popular Festival of Naousa is the “Boules” Festival. Its origins are not clear. The tradition of this event survived despite the difficult living conditions of the local population. The preparations start in the beginning of each year and intensify near the Carnival Time. The happening is related to ancient Hellenic sacred rituals having the character of a popular calendar festival. Researchers rely the happening to ancient popular festivals related to the coming of the spring and new vegetation as a good wish for the coming year. It is probably that the original happening has been altered partially through the ages, so nowadays it can be attributed to the festival different interpretations. The dance of the initiates is mainly based on circular and processional patterns, and is rarely individual. The musical instruments used are the tambour and zournas. Participants are exclusively unmarried men waring masks.

         The “Genitsari and Boules” club was founded in 1970 and aims to preserve the popular event of "Boules". Members of the Club were the citizens of the municipality of Naousa, involved to the event, who decided to give to this old custom a legal form, in order to preserve and promote the custom itself. To the successes of the Club can be count the revival of the event as a very famous Festival in Greece and abroad, to reproduce traditional costumes, to preserve and have in display authentic equipment and related artifacts, and to publish special researches and books. 

     The Club has also succeeded to acquire the historic pre-industrial building of the “Makis” sesame-oil watermill (1860), in the “Batania” district of Naousa (Perdikari Str.). The work for the maintenance, restoration and reuse of this modern monument is completed in cooperation with the Municipality of Naousa. The rehabilitation project is foreseeing the housing of the offices of the club and its dancing group, the storing and display of its collection of old costumes and the reconstruction of the pre-industrial sesame-processing workshop in the ground floor.

 Address: 3, Μalamou Str., 59200 Νaousa/ Greece
Tel and Fax: 0030 23320 22671
Website: www.genitsari-boules.gr
E-mail: [email protected]

President of the club: G. Zachariadis

Opening hours: Visit to the museum is to be arranged with by the club committee.

Credits:
Alexandros Oikonomou, architect
Liana Stylianou, Headmistress of EEC Naousa
Olga Deligianni, Architect, Member em. of the Technical Chamber of Greece

Surces:
Valsamidis E., Boules of Naousa, Naousa 2004
Takis Baitsis, “ Yianitsari and Boules of Niaousta”, Thessaloniki 2001

On-line resources:
www.naoussa.gr
http://www.genitsari-boules.gr/el/foundation.htm

Διεύθυνση: Οδός Μαλάμου 3, Τ.Κ. 59200 Νάουσα
Tηλ. και Fax: 0030 23320 22671   
Ιστοσελίδα: www.genitsari-boules.gr:
E-mail[email protected] 

Πρόεδρος Συλλόγου: Γ. Ζαχαριάδης

Ώρες επίσκεψης: Η επίσκεψη των Συλλογών είναι δυνατή μετά από συνεννόηση με τους υπεύθυνους του Συλλόγου

     Ένα εντυπωσιακό λαϊκό δρώμενο της αποκριάς στη Νάουσα είναι οι «Μπούλες». Οι απαρχές του χάνονται στο βάθος του χρόνου. Η παράδοση διέσωσε το δρώμενο παρά τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής. Οι προετοιμασίες για την τέλεσή του αρχίζουν από την αρχή του χρόνου και εντείνονται όσο πλησιάζουν οι Αποκριές. Συνδέεται με την ελληνική αρχαιότητα και τις αρχαιοελληνικές θρησκευτικές τελετές, πρόκειται δηλαδή για μια γιορτή λαϊκού εορτολογίου, μια ευχή για καλή χρονιά,  που συνδέεται με την έλευση της άνοιξης και της νέας βλάστησης. Πιθανολογείται ότι το αρχικό δρώμενο δέχτηκε αλλαγές στη διάρκεια του χρόνου, ώστε σήμερα να του αποδίδονται διάφορες ερμηνείες.

      Το δρώμενο υπηρετείται από αγάμους νέους άνδρες, προσωπιδοφόρους που αποτελούν τη συνοδεία μιας, επίσης, προσωπιδοφόρου, ανθοστόλιστης γυναικείας μορφής, την οποία υποδύεται άνδρας. Τα μέλη αφού ντυθούν το καθένα στο σπίτι του με ιδιαίτερη προσοχή από παλαιό ενδυτή, ξεκινούν αποχαιρετώντας με ξεχωριστό τρόπο τους δικούς τους, και εντάσσονται στον όμιλο.

      Η συνοδεία των προσωπιδοφόρων αυτών νέων, επισκέπτεται το Δημαρχείο, όπου λαβαίνει χώρα εξαιρετικά ενδιαφέρον τελετουργικό. Τέλος, η συνοδεία παίρνει την άδεια από τον  Δήμαρχο και ξεκινάει το περιτριγύρισμα της πόλης χορεύοντας πομπικά. Στα τριόδια και  τις πλατειούλες έχουμε στάση του Ομίλου και χορούς. Οι χοροί είναι χοροί του πρώτου και τιμής ένεκεν πρώτοι στο κάθε τριόδι χορεύουν όσοι κατοικούν στην περιοχή. Τον όμιλο συνοδεύει ζυγιά μουσικών με νταούλι και ζουρνά. Τόσο ο ζουρνάς όσο και το νταούλι είναι ηχηρά όργανα που διεγείρουν τους νέους χορευτές και δυναμώνουν τα αισθήματα και την αντοχή τους. Τα μέτρα και οι χορευτικοί πόδες αναδεικνύουν τη σχέση που έχουν όλοι οι Ελληνικοί χοροί με τους αρχαιοελληνικούς χορούς, με μέτρα και πόδες, όπως ο δάκτυλος, ο ανάπαιστος, ο Παιονικός, ο επίτριτος και άλλοι, που χάνονται πίσω στους αιώνες.  

       Το δρώμενο περισώθηκε στις μέρες μας με το όνομα «Μπούλες». Αξιόλογη έρευνα έδειξε ότι το δρώμενο έχει σχέση με τα αρχαία δρώμενα της ενηλικίωσης και της εισόδου των νέων στη Βουλή. Η Βουλή στα Δωρικά προφέρεται Μπούλα. Ο αποτροπαϊκός χαρακτήρας του δρωμένου, η τέλεσή του την άνοιξη για το ξύπνημα της φύσης, η μασκοφορία, η ανθοστόλιστη γυναικεία μορφή παραπέμπουν στο αρχαίο θέατρο, σε Διονυσιακά δρώμενα και σε  προδιονυσιακές τελετές της Θεάς Μητέρας.

       Ο Σύλλογος «Γενίτσαροι και Μπούλες» ιδρύθηκε το 1970 και έχει ως κύριο σκοπό τη διάσωση της παράδοσης του δρώμενου «Μπούλες». Μέλη του Συλλόγου είναι πολίτες της Νάουσας που συμμετέχουν στο δρώμενο, οι οποίοι αποφάσισαν να δώσουν στη δράση αυτή νομική μορφή, ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση του εθίμου. Στις επιτυχίες του Συλλόγου ανήκουν η αναβίωση του εθίμου ως ένα από τα πιο σημαντικά δρώμενα της Αποκριάς στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, η αναπαραγωγή παραδοσιακών στολών, η διατήρηση και έκθεση αυθεντικών αντικειμένων που συνδέονται με το έθιμο και η δημοσίευση και έκδοση σχετικών ερευνών και εντύπων. 

     Ο Σύλλογος πέτυχε να εξαγοράσει το ιστορικό προβιομηχανικό κτίριο του σησαμόμυλου του «Μάκη» (1860), στη γειτονιά «Μπατάνια» της Νάουσας (Οδός Περδικάρη). Οι εργασίες για την συντήρηση και την αποκατάστασή του έχουν ολοκληρωθεί με τη συνεργασία του Δήμου Νάουσας. Το σχέδιο επανάχρησης του μνημείου προβλέπει την εγκατάσταση σ’ αυτό των γραφείων του Συλλόγου και της χορευτικής του ομάδας, την αποθήκευση και έκθεση των συλλογών  παραδοσιακών φορεσιών και την αποκατάσταση και έκθεση στο ισόγειο του κτιρίου των προβιομηχανικών μηχανισμών άλεσης του σησαμόμυλου.

Συλλογή και σύνταξη στοιχείων:
Αλέξανδρος Οικονόμου, Αρχιτέκτων
Λιάνα Στυλιανού, Εκπαιδευτικός, Διευθύντρια ΚΠΕ Νάουσας
Όλγα Δεληγιάννη, Αρχιτέκτων, ομ. μέλος ΤΕΕ

Πηγές:
Βαλσαμίδης E., Οι Μπούλες της Νάουσας, Νάουσα 2004
Τάκης Μπάϊτσης, “ Γιανίτσαροι και Μπούλες της Νιάουστας”, Θεσσαλονίκη 2001

Πηγές Διαδικτύου:
www.naoussa.gr
http://www.genitsari-boules.gr/el/foundation.htm

The Environmental Education Centre of Naousa was founded in October 1999, and is located in the Student Residence Hall of Naousa, provided by the National Youth Foundation. The environmental programs deal with the local river, the mountain Vermion paths, the industrial heritage of Naousa, Agriculture and sustainable development and  Composting project.

     The Environmental Education Centre of Naousa is part of the educational structure of the Hellenic Ministry of Education. The building facilities accommodate student Groups, who participate in one-day and three-day educational programs, that take place in the natural environment of mountain Vermion, along the river Arapitsa, in the rural fields of the region and the urban space of Naousa. They involve primary and secondary school students. The actual programs are based on the principles of environmental education, so that they: approach the environment in an holistic way, implement an interdisciplinary method based on experience, place great emphasis on active participation, group work, on creative thought and the significance of having a critical mind, on democratic ideals, on a full-scale participation of the students themselves.

     The objectives of the programs are: To inform students and citizens about the natural and man-made environment of the region, through the three poles of society: economy, culture, environment. 

     Thematic networks help the collaboration of schools since Networks: Ensure an organised scientific, methodological and pedagogical support for environmental programs realised in schools. They contribute to the development of communication and collaboration among environmental school groups of different areas. They provide a continuity in the relationship between E.E.C.s and schools. They encourage the interaction of ideas, experience and information, as well as the initiative and organised actions of students and teachers as active citizens towards sustainability. They offer opportunities for teacher training and life-long learning. They involve teachers of both levels of compulsory education into fruitful collaboration.

Address: Agiou Nikolaou Street , P.O.Box 137, 59200 Naousa 
Website: www.kpenaousas.gr
E-mail: [email protected]
tel: 0030 2332025111, fax: 00302332052053

Manager: Stylianou Liana, Headmistress of the Center

Opening: The Environmental Education Centre is running from 1st of September to 10^th of July and deals with environmental education projects for teachers and students as well as with adult life long learning programs

Visiting hours: Monday to Friday 08.00-15.00

Credits: Liana Stylianou, Teacher and Headmistress of EEC Naousa

On-line resources:
www.kpenaousas.gr
http://kpe-kastor.kas.sch.gr/kpe/pe/kpe.htm

Διεύθυνση: Οδός Αγίου Νικολάου, Τ.Θ. 137, Τ.Κ. 59200 Νάουσα 
Ιστοσελίδα: www.kpenaousas.gr
E-mail : arapitsa@otenet.gr: 0030 2332025111,
Τηλfax: 00302332052053
Υπεύθυνος: Λιάνα Στυλιανού, Διευθύντρια ΚΠΕ Νάουσας

 Επισκεψιμότητα: Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Νάουσας λειτουργεί από την 1^η Σεπτεμβρίου έως την 10^η Ιουλίου και υλοποιεί προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για εκπαιδευτικούς και μαθητές, όπως επίσης και προγράμματα δια βίου μάθησης για ενήλικες

Ώρες επίσκεψης: Δευτέρα έως Παρασκευή 08.00-15.00

     Η λειτουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ξεκίνησε το 1999. Είναι μια εκπαιδευτική δομή που ανήκει στο Υπουργείο Παιδείας δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ και φορέας υλοποίησης του έργου είναι το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας. Διοικητικά υπάγεται στην Περιφερειακή Διεύθυνση Κεντρικής Μακεδονίας. Στεγάζεται στις εγκαταστάσεις της μαθητικής Εστίας Νάουσας. Το κτιριακό συγκρότημα ανήκει στο Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας. Παρέχει τη δυνατότητα φιλοξενίας εκπαιδευτικών ομάδων, υλοποιώντας μονοήμερα και πολυήμερα εκπαιδευτικά προγράμματα που αναπτύσσονται στο φυσικό περιβάλλον του Βερμίου, κατά μήκος του ποταμού Αράπιτσα, στις γεωργικές εκτάσεις της ευρύτερης περιοχής, στον ιστό της Νάουσας και της Βέροιας.

     Τα προγράμματα που εκπονεί και υλοποιεί το Κέντρο έχουν  ως θεματικές ενότητες το τοπικό ποτάμι, τα μονοπάτια του όρους Βερμίου, τη βιομηχανική κληρονομιά της Νάουσας, τη Γεωργία και την αειφόρο ανάπτυξη και την ανακύκλωση. Έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με τις αρχές της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ώστε να:

• εξετάζουν το περιβάλλον στην ολότητα του
• εφαρμόζουν διεπιστημονική θεώρηση και βιωματική προσέγγιση
• δίνουν έμφαση στην ενεργό συμμετοχή , στην ομαδική εργασία, στην κριτική σκέψη,  στη δημιουργική σκέψη, στο δημοκρατικό διάλογο, στην ολόπλευρη συμμετοχή του παιδιού με προσέγγιση παιδοκεντρική

         Οι στόχοι των προγραμμάτων είναι:

Ø      ενημέρωση των μαθητικών ομάδων και των πολιτών , για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής μέσα από το τετράπτυχο περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία, πολιτισμός

Ø      Η εκπαίδευση μαθητών και πολιτών ώστε οι γνώσεις και οι δεξιότητες που αποκτούν να δημιουργούν κώδικα περιβαλλοντικής συμπεριφοράς

Ø      Η ευαισθητοποίηση μέσω της βιωματικής γνώσης και της κριτικής ματιάς και της ανάληψης δράσης

Ø      Η ενεργοποίηση των εκπαιδευομένων ώστε να αναπτύσσουν υπεύθυνη στάση και συμπεριφορά προς το περιβάλλον και να συμβάλλουν ενεργά στην αειφόρο ανάπτυξη

    Μία από τις βασικές δράσεις των Κ.Π.Ε είναι η οργάνωση και ο συντονισμός θεματικών δικτύων σε τοπικό ή περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Τα δίκτυα αποτελούν μια οργανωμένη προσπάθεια των Κ.Π.Ε. υποστήριξης των σχολικών προγραμμάτων Π.Ε. με σημαντικά πλεονεκτήματα γιατί:

• Εξασφαλίζουν οργανωμένη επιστημονική, μεθοδολογική, παιδαγωγική στήριξη.
• Συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός πλαισίου επικοινωνίας μεταξύ των σχολείων.
• Υπάρχει διάρκεια στη σχέση σχολείου – Κέντρου και επικοινωνία εκπαιδευτικών και μαθητών διαφορετικών περιοχών
• Αίσθημα συμμετοχής στην κοινή προσπάθεια
• Ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και πληροφοριών
• Διαμορφώνουν προϋποθέσεις για την ανάληψη οργανωμένων δράσεων προσέγγισης και προστασίας του περιβάλλοντος (ενεργοί πολίτες)

 Σύνταξη: Λιάνα  Στυλιανού, Εκπαιδευτικός, Διευθύντρια ΚΠΕ Νάουσας

Πηγές Διαδικτύου:
www.kpenaousas.gr
http://kpe-kastor.kas.sch.gr/kpe/pe/kpe.htm

In the area of the Axios-Loudias-Aliakmonas National Park today there are three observatories for the observation of bird fauna. The Observatory of Nea Agathoupoli is the “basis” of the Management Authority near Aliakmonas River and the wetland of Nea Agathoupoli, whereas two other observatories are created in the area of Gallikos River in the National Park of Gallikos.

The Halastra Information Centre functions as a starting point for the environmental education programs meant for the schools.

The Observation Post of Nea Agathoupoli was constructed in 1998 by the Municipality of Pydna-Aiginion, recently forming a unit of the Municipality of Pydna-Kolindros, which granted it to the Axios Delta Management Authority. The three storey building, reflecting traditional building forms, offers to the visitors the possibility to admire impressive views of the Delta of Aliakmonas and the Thermaikos gulf, with the use of telescopes and binoculars.

The Thematic Pavilion of Nea Agathoupoli hosts an exhibition informing about the world of insects and is welcoming kids, who would like to take part to the “Micro cosmos” Program.

The Environmental Park of Gallikos River, at the estuaries of Gallikos, offers wonderful opportunities for close encounters with the wild life of the wetland. From the two observation posts offer view to the two small lakes of the estuaries, visitors can watch the rare birds that nest or visit the area. The Echedoros Municipality with the support of INTERREG European Program creates trails and rest places to complete the park’s infrastructure.

Address: Axios-Loudias – Aliakmonas Management Authority
Halastra Thessaloniki, ΤΚ 57 300/ GREECE
Tel:00302310794811
Fax:00302310794368
E-mail: [email protected]
Website:http://www.axiosdelta.gr

Manager :
Prof.ThemistoklisKouimtzis([email protected]), President
StellaVareltzidou([email protected]),ScientificCoordinator
EvaKatrana([email protected]),Ecotours and Environmental Education

Opening and visiting hours: To be arranged with the Axios Delta management authority (Ms Eva Katrana, [email protected] )

The Management Authority offers tour – guides to the municipal Environmental Park of Gallikos River.

The Observation Post of Nea Agathoupoli is open in weekends

Credits:
Lia Papadranga, responsible for press and public relations, Axios Delta Management Authority

On-line resources:
http://www.axiosdelta.gr
http://www.ornithologiki.gr

Διεύθυνση: Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα
Χαλάστρα Θεσσαλονίκη, Τ.Κ. 57 300/ ΕΛΛΑΣ
Tel:00302310794811
Fax:00302310794368
E-mail: [email protected]
Ιστοσελίδα :http://www.axiosdelta.gr

Υπεύθυνος Φορέα :Καθηγητής Θεμιστοκλής Κουϊμτζής ([email protected]), Πρόεδρος
Στέλλα Βαρελτζίδου ([email protected]), Συντονίστρια
Εύα Κατρανά([email protected]), Οικοξεναγήσεις-Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
Λία Παπαδράγκα ([email protected]), Γραφείο Τύπου & Δημοσίων Σχέσεων 

Ώρες Ξεναγήσεων: Μετά από συνεννόηση με τον Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού (Εύα Κατρανά ([email protected])
Ο Φορέας Διαχείρισης του Δέλτα Αξιού προσφέρει οικο-ξεναγήσεις στο Περιβαλλοντικό Πάρκο του Γαλλικού.
Το Παρατηρητήριο της Νέας Αγαθούπολης είναι ανοικτό και επισκέψιμο τα Σαββατοκύριακα

   Στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα υπάρχουν σήμερα τρία παρατηρητήρια για την παρατήρηση της ορνιθοπανίδας. Το Παρατηρητήριο Νέας Αγαθούπολης αποτελεί τη «βάση» του Φορέα στην περιοχή του Αλιάκμονα, ενώ δύο ακόμη παρατηρητήρια έχουν δημιουργηθεί στην περιοχή των εκβολών του Γαλλικού ποταμού, στο Περιβαλλοντικό Πάρκου Γαλλικού Ποταμού.

   Το παρατηρητήριο της Νέας Αγαθούπολης είναι η «βάση» του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού – Λουδία - Αλιάκμονα στην περιοχή του Αλιάκμονα και της Νέας Αγαθούπολης του Δήμου Πύδνας – Αιγινίου. Κατασκευάστηκε το 1998 από τη Νομαρχία Πιερίας πάνω στην παλιά χωματερή της περιοχής, στη συνέχεια παραχωρήθηκε στο Δήμο Μεθώνης και στη συνέχεια στο Φορέα Διαχείρισης. Είναι ένα πέτρινο τριώροφο κτίριο παραδοσιακής τεχνοτροπίας, από τα πιο όμορφα παρατηρητήρια στην Ελλάδα, από το οποίο ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει την εντυπωσιακή θέα που προσφέρει προς το Δέλτα του Αλιάκμονα και το Θερμαϊκό κόλπο, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπια και κιάλια.

   Το Θεματικό Περίπτερο της Νέας Αγαθούπολης υποδέχεται τα παιδιά, που θέλουν να υμμετέχουν στο πρόγραμμα «Μικρόκοσμος». Περιλαμβάνει μία ενημερωτική έκθεση για τον κόσμο των εντόμων, καθώς και μικροσκόπια και στερεοσκόπια για την παρατήρησή τους.

   Το Περιβαλλοντικό Πάρκο Γαλλικού Ποταμού, στις εκβολές του Γαλλικού ποταμού προσφέρει εξαιρετικές ευκαιρίες για συναντήσεις με την άγρια ζωή του υγροτόπου. Από τα δύο παρατηρητήρια (χαμηλό και ψηλό), τα οποία έχουν θέα στις δύο μικρές λίμνες των εκβολών, οι επισκέπτες μπορούν να δουν τα σπάνια πουλιά που φιλοξενούνται στην περιοχή. Οι εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν ακόμη μονοπάτια και υποδομές ξεκούρασης. Οι υποδομές δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο προγράμματος Interreg που υλοποίησε ο Δήμος Εχεδώρου.

 Συλλογή και σύνταξη στοιχείων: Λία Παπαδράγκα, υπεύθυνη Γραφείου Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων  του Φορέα  Διαχείρισης του Δέλτα Αξιού

Πηγές Διαδικτύου:
http://www.axiosdelta.gr
http://www.ornithologiki.gr